Aardrijkskunde

Het mooiste aspect van aardrijkskunde vind ik het wekken van verwondering over de wereld om ons heen; om leerlingen te inspireren, zodat ze de schoonheid van de aarde leren waarderen en zich bewust worden van de verschillen die er zijn.

Het doel van aardrijkskunde is het ontwikkelen van kennis en inzicht over hoe plaatsen en landschappen gevormd zijn, hoe mens en natuur elkaar beïnvloeden, en welke consequenties onze ruimtelijke beslissingen hebben. Aardrijkskunde gaat niet alleen over hoe de wereld nu is, maar ook over hoe die in de toekomst kan veranderen. Aardrijkskunde geeft kinderen een mentale kaart van de aarde, waardoor ze context kunnen geven aan alles wat ze leren op school, of horen op het nieuws. Bij aardrijkskunde worden thema's zoals klimaatverandering, water, energie, duurzaamheid, migratie, culturen, leefbaarheid en veiligheid behandeld. Het hebben van kennis over deze concepten helpt leerlingen een wereldbeeld vormen en zichzelf daar een plaats in te geven. Ze worden er bewuster van en maatschappelijk betrokken; eigenschappen die ze nodig hebben om op te groeien tot zelfstandige en verantwoordelijke volwassenen.

Bij aardrijkskunde gaan leerlingen ook vraagstukken op verschillende niveaus bekijken. Ze leren de samenhang tussen mens en natuur te zien en vanuit verschillende perspectieven te benaderen. Het ontwikkelen van deze geografische benadering draagt bij aan het geografisch besef van leerlingen. Een geografisch besef bestaat uit een wereldbeeld, kennis en inzicht in ruimtelijke vraagstukken en een geografische benadering. Dit laatste betekent dat leerlingen een probleem op kleine en grote schaal kunnen bekijken, en het vanuit die verschillende perspectieven kunnen benaderen.

Dit gaat niet in een keer.  De opbouw van geografische begrippen en kaartvaardigheden verloopt van eenvoudig naar complex. Leerlingen verkennen eerst hun directe omgeving en breiden die uit naar de hele wereld. Ze leren ook steeds complexere kaarten te lezen en te analyseren. Alles wat ze leren binnen het vak aardrijkskunde draagt bij aan de ontwikkeling van leerlingen tot verantwoordelijke en actieve wereldburgers.  Het helpt hen hun eigen identiteit te verkennen en te ontwikkelen, terwijl ze  vanuit verschillende perspectieven leren kijken naar ruimtelijke vraagstukken.

Een goede aardrijkskundeles kenmerkt zich door een motiverende start, waarbij alledaagse aardrijkskundige ervaringen of voorbeelden worden gebruikt. De les besteedt aandacht aan het leren kennen en vergelijken van plaatsen en thema's op verschillende schalen. Zo ontstaat er een genuanceerd beeld van de wereld. De les wordt ten slotte gekoppeld aan andere thema's en vakken. Ik heb in groep 8 een lessenserie gegeven over de cultuur in Zuid-Amerika. We bekeken het leven in Rio en in het oerwoud, we hebben geluisterd naar muziek en een Braziliaanse soap bekeken. Alles werd vervolgen gerelateerd aan het leven hier door middel van vragen. de leerlingen werd gevraagd zich in te leven in de lokale bevolking en verschillen en overeenkomsten te benoemen. De leerlingen maakten uiteindelijk een rap met hun visie op Zuid-Amerika. De raps waren heel goed gelukt en het is jammer dat ik geen voorbeelden heb verzameld.

Om te zorgen dat ik zelf kennis heb van aardrijkskunde heb ik mij bij de module 'Wie ben jij' verdiept in aardrijkskunde als vak door dagelijkse toetsen. Ik moet toegeven dat ik echt nog wel meer kennis zou kunnen hebben van de wereld. Tijdens mijn studie heb ik mij vooral gericht op het burgerschaps-aspect van het onderwijs, omdat ik dat zelf zo belangrijk vind. Een leerdoel voor mij is het vergroten van mijn landenkennis.

Een enthousiaste groep 5 leerling heeft alle plaatsen die we hebben benoemd tijdens een aardrijkskundeles opgeschreven.